Als ik in mijn jaren in het prachtige Amersfoort één ding heb geleerd, is het dat de stad heel veel geheimen heeft. Hoe langer je zoekt naar antwoorden, hoe meer mysterieuze weetjes over mijn stad je tegenkomt.
De stad werd in 1259 opgericht en kent een rijke historie. Veel gebouwen staan er al eeuwen en hebben een verhaal, op andere plaatsen zijn oude elementen van gebouwen die er ooit stonden teruggebracht en we blijken zo nu en dan een linkje te hebben met het buitenland. Ik heb vijf bijzondere feiten over onze stad voor je op een rij gezet.
De Lange Jan had ooit een kerk
Op het Lieve Vrouwekerkhof kun je nu bij één van de vele restaurants en kroegen op het terras ploffen om een biertje en een borrelplank te bestellen. Onder de toren geniet je nog even na van een lange wandeling door de stad. Maar dit plein was er niet altijd. Ooit stond er namelijk een kerk op de plek waar jij nu aan het borrelen bent.
Er was nogal wat gedoe om die kerk, de ene keer wisten de katholieken ‘m te beheren, de andere keer de protestanten. Die laatste gebruikten de kerk eind 1700 als opslagplaats, onder andere voor buskruit. Door een onvoorzichtige medewerker explodeerde de boel in 1787 met als gevolg dat de kerk tot de grond toe werd vernietigd.
Als je op het plein staat, het beste met je rug naar de toren toe, kun je in de tegels zien waar de kerk ooit gestaan heeft. In het plein is gemarkeerd waar de kerk stond. Funfact: in de kerk werden vroeger ook mensen begraven. De naam van het plein, ‘Onze Lieve Vrouwekerkhof’ is dus feitelijk correct.
In de toren ligt het middelpunt van Nederland
Over die toren gesproken, die bevindt zich in het exacte midden van Nederland. Volgens de Rijksdriehoeksmeting is dit het nulpunt. Ben je in de toren, dan zie je op de vloer een rondje liggen. Dat is het exacte kadastrale middelpunt van Nederland. Ons land wordt overigens ook wel eens op een andere manier gemeten, waardoor het middelpunt van Nederland bij Nunspeet ligt. Maar we dwepen er graag een beetje mee.
Amersfoort heeft twee stadsmuren
Honderden jaren geleden, in het begin van het millennium duizend, vestigden een aantal boeren zich bij de voorde de Amer. Deze nederzetting groeide en groeide, tot het uiteindelijk in 1259 een stad werd. En bij een stad horen stadsmuren. Aan het eind van de dertiende eeuw werd de eerste stadsmuur met een gracht er omheen gebouwd.
Maar de stad barstte honderd jaar later uit zijn voegen. Na een brand die een groot deel van de stad in as legde, werd er een tweede muur gebouwd. In de eerste muur werden huizen gebouwd, de Muurhuizen. Een prachtig stuk Amersfoort, trouwens. Perfect voor een wandeling, je vindt een deel van de muurhuizen terug in de wandeling in de app van time to momo. Ben je op de Kortegracht? Loop helemaal naar het einde van de straat en kijk aan de rechterkant van het pand. Daar zie je nog een deel van de stenen van de eerste muur zitten.
De stad heeft een rijke bierhistorie (en heden!)
Ik vertel het wel vaker, in Amersfoort zijn we gek op bier. We hebben de brouwerijen De Drie Ringen en Rock City waar je een lekker biertje kunt drinken, maar er zijn nog veel meer brouwerijen. Ik koop mijn Amersfoortse bieren altijd bij Bierwinkel Hop in de binnenstad of Hoptimaal in de wijk Vathorst. In beide winkels kunnen ze je enorm veel vertellen over het hele assortiment.
Die liefde voor bier is niet nieuw. Jarenlang leefde men in Amersfoort van de bierproductie. Er staan nog een aantal brouwerijen overeind, zoals De Kroon (waar nu Dille & Kamille in gevestigd is) en Het Anker, tegenwoordig een woonhuis. De beste bieren werden hier gebrouwen en geëxporteerd. Het zuivere water uit de Eem als basis, over datzelfde water voeren boten om het bier te vervoeren. Via ‘t Havik (een verbastering van ‘haven’) de rivier op. Totdat Amersfoort steeds minder belangrijk werd als doorvaarroute. De bierproductie sloeg net zo dood als de schuimkraag die het drankje toch al niet had. Gelukkig hebben we de traditie in ere hersteld.
Je vindt de wijk Kattenbroek ook in China
Ik mag dan in de binnenstad wonen, ik kom maar al te graag in de wijk Kattenbroek. Er zijn boeken geschreven over de panden, het ontwerp en filosofie van deze wijk en ik kan er uren over vertellen. Van heinden en verre komen mensen om te kijken naar de wijk waar enorm veel kunst in te vinden is, de gedachte van ontwerper Ashok Bhalotra was dat mensen hier thuiskomen, ‘kriebels krijgen om te dromen’ en waar heel wat architectonische hoogstandjes van huizen staan.
In China zijn ze ook onder de indruk van de wijk. Ze hebben namelijk een deel van Kattenbroek nagebouwd. In Shanghai vind je een wijk met ‘dupliculture’, een wijk waarin bestaande, meestal Europese wijken worden nagebouwd. Het bureau dat meewerkte aan de ontwikkeling van Kattenbroek, ging ook in China aan de slag. Helaas is het niet echt een succes geworden: de dupliculture wijk in Shanghai heeft meer weg van een spookstad dan een woonwijk.
Ben je volgend jaar van plan een weekend in mijn mooie stad te logeren en zoek je tips? Ik heb hier alvast wat toffe dingen om te doen in het najaar van 2021 voor je op een rij gezet.