Routes

Een trip naar Baskenland staat in Spanje bekend als een culinair feest, en ook internationaal worden de Basken (mede dankzij de vele Michelinsterren) geroemd om hun keuken. Bilbao is in de afgelopen decennia steeds meer geïnternationaliseerd. Zeker op het gebied van koffietentjes, lunchplekken en restaurants is het aanbod zeer divers. Maar de Bask zelf is heel traditioneel. Hoewel steeds meer jonge Basken ook enthousiast worden van fusiongerechten en buitenlandse keukens, zijn de recepten van hun (groot-)moeder nog steeds favoriet. 

Met deze route voor foodies kun je een paar dagen lang afwisselend eten. De keuze is reuze. Van de Libanese keuken, een sushi-workshop, crèpes van een vriendelijke Portugees, traditionele merluza en chuletón tot Zuid-Amerikaanse ceviche. Of van gewoon lekker eten uit blik tot vegan gerechten, oogstrelende ontbijtjes, pintxos, hoog aangeschreven pizza's, een goede hamburger, nog meer pintxos en Mexicaanse guacamole. Altijd met uitstekende koffie, hoogstaande wijnen voor een vriendelijk prijsje en speciaalbier uit de regio. Desgewenst wordt in een handomdraai ook een vermout of cocktail bereid.

In Bilbao word je in restaurants zelden teleurgesteld. We verwachten eerder dat je op verschillende plekken terug wilt komen om een gerecht opnieuw te eten of iets anders op de menukaart te proberen. Veel (eet)plezier gegarandeerd!

Vitoria-Gasteiz is de hoofdstad, maar ook de underdog van het Spaanse Baskenland. Haar grote zussen Bilbao en San Sebastián liggen aan de kust en zijn (redelijk) bekend bij het gros van de Europese toeristen. Vitoria-Gasteiz ligt een uurtje landinwaarts, in de provincie Álava, dat vooral bekendstaat om haar agriculturele sector. De bijnaam van de Vitorianen is daarom ook patateros (aardappeleters). Vitoria staat voor minder toerisme, lagere huurprijzen en acceptabele prijzen in cafés en restaurants. 

In 2012 werd Vitoria-Gasteiz gekozen tot European Green Capital 2012, wat de nuchtere Vitorianen toch best wel trots maakte. Zij werd door de Europese Commissie beloond voor haar werkzaamheden tegen klimaatverandering, de goede luchtkwaliteit, succesvolle recycling, het uitgebreide openbaar vervoer, de vele fietspaden (waaronder de Anillo Verde, waarmee je om de stad heen fietst), efficiënt energiegebruik en duurzame stadsplannen. De zeven meter brede en drie meter hoge groene (verticale tuin-)letters zijn sinds de uitverkiezing op Plaza de Virgen Blanca het ideale fotoplekje voor bezoekers aan de stad. In 2023 is Vitoria in de race om als eerste Spaanse stad het certificaat voor ecotoerisme-bestemming te krijgen.

De beschreven route voert je door het intieme amandelvormige Casco Viejo en aanliggende buurten. De plekjes zijn daarbij allemaal goed wandelend te bezoeken, waardoor je je CO2-voetafdruk laag houdt, wat goed past bij deze 'groene' parel in Baskenland.

 

Deze wandeling brengt je langs de hoogtepunten van de stad: van de mooiste kerken en markten tot de beste landmarks of uitkijkpunten, van de meest iconische bezienswaardigheden uit de belle époque tot de meest aanbevolen eetgelegenheden, van pintxos-bars, waar San Sebastián zo bekend om is, tot restaurants of bars.

Je begint de route rondom de kathedraal Buen Pastor, het voor een deel verkeersvrije nieuwe centrum vol mooie winkels en boetiekjes, zowel trendy als traditioneel. Dan steek je de brede winkelstraat Avenida de Libertad over, vanwaar je in de verte de bergen ziet. Je komt langs het mooie parkplein Plaza de Gipuzkoa en de grandeur van een eeuwenoud vijfsterrenhotel en theater, en steekt ten slotte de bruisende boulevard over naar het oude gedeelte. Daar kom je eerst langs de Bretxa-markt, waar zowel de lokale inwoners als chefs hun inkopen doen. Vervolgens hop je van pintxos-bar tot pintxos-bar, met af en toe een delicatessenwinkel ertussenin, om ook wat lekkers mee naar huis te nemen. Eén daarvan ligt aan het prachtige Plaza de la Constitución, waar je op een terrasje kunt neerstrijken. Je liep al even langs de rivier en de zee, maar nu loop je constant langs het water, voorbij de haven en het stadhuis naar de Concha, die al herhaaldelijk is geprezen als de mooiste stadsstrandbaai van Europa. Voel je de koning te rijk op een terrasje, neem een duik in de zee of een spabad, bewonder het zicht op de baai vanaf een paleistuin en laat je ten slotte meevoeren naar de bergtop Igueldo. Een perfecte afsluiter voor het beste uitzicht over de stad.

Deze route brengt je van San Sebastián naar Bilbao, of andersom. Het belangrijkste is om hier van de spectaculaire Costa Verde te genieten, met de mooiste landschappen en de leukste kustdorpjes.

Zarautz is zowel een mondaine als stoere badplaats, met zowel paleizen en chique boetiekjes als surfers op het strand. Het charmante vissersdorpje Getaria is, net als Zarautz, bekend om zijn txakoli-wijngaarden aan zee, en de plek waar de beroemde ontwerper Balenciaga vandaan kwam. Je eet er de beste vis op de grill. In Zumaia bewonder je het Flysch en de uitzichten vanaf de kliffen aan zee. 

Daarna verruilen we de provincie Gipuzkoa voor Vizcaya, met het adembenemende Unesco-natuurgebied Urdaibai. Lekeitio is een verborgen parel, dus de moeite waard om even flink voor om te rijden. In Gernika graven we naar een tragisch verleden: het bombardement door de Duitse troepen in 1937, verbeeld door Picasso, en in het dorp te zien als muurschildering. We zien er ook de resten van de beroemde Árbol van Gernika, waaromheen de vertegenwoordigers van de dorpen van Vizcaya samenkwamen om te vergaderen. Mundaka is het surfdorp bij uitstek. Ontdek er een uniek strand aan de indrukwekkende Urdaibai-monding, dat bij vloed helemaal wordt overspoeld. 
Dan gaat de reis van het vissersdorp Bermeo naar het kroonjuweel van het landschap, San Juan de Gaztelugatxe. Deze indrukwekkende kasteelrots met 241 treden en een stenen brug, figureert in de serie Game of Thrones. Ten slotte kun je genieten van de stranden en de havens in Plentzia, Sopelana en Getxo.

Deze wandeling leidt je door de twee oudste wijken van Bilbao, van elkaar gescheiden door de rivier en met elk een eigen karakter. De route begint bij la Ribera, waar vroeger de transportschuiten aanlegden en waar nu de levendige overdekte voedselmarkt is, de grootste in Europa in zijn soort. Een weldaad voor je zintuigen! Geniet daarna van pintxos bij de gezellige eetkraampjes, waarna je de wirwar van straatjes en pleinen van Casco Viejo induikt. Met ruim 700 jaar geschiedenis is dit net een groot historisch openluchtmuseum; kijk vooral vaak omhoog om mooie gevels te zien, en bewonder de eeuwenoude gebouwen. De Bilbaíno komt hier graag voor een drankje. Naast traditionele levensmiddelenwinkels en onafhankelijke (kleding)zaken vind je hier een groot aantal bars en restaurants. Doordat het autovrij is, is het een ideale plek om op een terras sfeer en lekkers te proeven. Bezoek het Museo Archeologico voordat je een klim maakt (of lift neemt, tegen betaling) naar Parque Etxebarria, op de plek waar voorheen een staalgieterij was. Je hebt hier een prachtig uitzicht op de stad en bergachtige omgeving. Ben je weer beneden, dan steek je de rivier over om arty Bilbao la Vieja en multicultureel San Francisco te ervaren. Maar begin eerst met een drankje bij Marzana 16 aan de rivier, om van het panorama te genieten. Beleef de diversiteit, terwijl je de straten met unieke cafés en restaurants, bijzondere (vintage)winkels en muurschilderingen ontdekt. Je ziet het succes van het voortgaande herstelproces, dat deze verloederde wijken weer kleur en toekomst heeft gegeven.  

De wandeling door Indautxu, het chique residentiële en zakelijke centrum vol winkels, (pintxo-)straat Poza en restaurants, toont je de meest recente uitbreiding (vroeg 20e eeuw) van het centrum van Bilbao. Hoe je de wijk ervaart, hangt af van de dag en het tijdstip waarop je hierdoorheen wandelt. Doordeweek zit je naast zakenlui aan de koffie en zie je kinderen in schooluniform; in het weekend bevind je je onder de locals en dagjesmensen. Het is leuk om beide sferen te ervaren. De wandeling kun je opsplitsen (en eventueel combineren met een deel van de wandeling Abando & langs La Ría) en over twee dagen verdelen.

Met uitzondering van de zondag is Indautxu vrijwel altijd druk. De toegangsweg Gran Vía, met prachtige eclectische architectuur en winkels met designmerken, loopt dwars door de wijk, tot aan het indrukwekkende centrale Plaza Moyúa, dat je halverwege de route passeert.

Vanaf het startpunt Plaza Indautxu word je naar Akuna Zentroa geleid, een oude wijnopslag, die prachtig is gerenoveerd tot cultuurcentrum. Op het dak drink je een lekkere cocktail bij Yandiola. De route brengt je vervolgens langs originele winkels, bezienswaardigheden en fijne plekken voor een pitstop, waarbij je ook een stukje door Abando loopt. Beleef Plaza Moyua en daarna Museo de Bellas Artes; een bezoek aan dit museum mág niet ontbreken. Het museum ligt aan de ‘groene long’, prachtig Parque Casilda. Het laatste deel brengt je langs dé pintxos-straat (als Athletic Club speelt, is het hier één rood-wit feest, óók leuk voor niet-voetballiefhebbers!), originele cafés en leuke shops.

Deze wandeling brengt je door de wijken van het 'nieuwe' Bilbao, groots Abando en volks Castaños, die kenmerkend zijn voor de groei van de stad sinds eind 19e eeuw. De route laat je de Ría de Bilbao, scheidslijn tussen beide wijken, een aantal keren oversteken, waardoor je de oevers steeds weer anders ziet en ook de diverse bruggen ontdekt. De start van de route is in een straatje met de gotisch-Baskische Iglésia San Vicente uit 1559. Het einde van de straat markeerde vroeger het begin van de scheepswerven met pakhuizen; delen hiervan staan nog steeds overeind, maar zijn opgenomen in de nieuwe moderne gebouwen, na het verdwijnen van de scheepsindustrie. Je krijgt hiervan een goed beeld als je afdaalt naar de waterkant. Vervolgens loop je een stuk langs de rivier, en kun je genieten van het weidse uitzicht en een drankje bij Txocook. Je kunt er ook voor kiezen de oevers per kano te bekijken. Ter hoogte van het stadhuis steek je de rivier over om local Castaños te ontdekken. Vanaf het centrale plein gaat een funicular naar de 300 meter hoge berg Artxanda; leuk om te beleven en boven heb je prachtig uitzicht op de stad. Eenmaal weer beneden steek je de fotogenieke Zubizuri-brug over om terug te keren naar Abando. Via binnendoorstraatjes word je naar het Guggenheim geleid. De route laat je het museumgebouw van alle kanten bewonderen, waarbij je de rivier opnieuw twee keer oversteekt. Daarna zoomt de route in op het grande centrum van Abando, vol mooie winkels, gezellige terrassen en restaurants: dat is genieten tot 's avonds laat.