Gamla Stan

Het historische centrum, Gamla Stan, mag je niet missen tijdens je stedentrip Stockholm. Hier loop je door middeleeuwse straatjes en zie je historische bezienswaardigheden.

 

Gamla Stan betekent letterlijk ‘de oude stad’. Stockholm is in 1252 gesticht, en hoewel het eiland Helgeandsholmen strikt genomen als eerste werd bebouwd, wordt Gamla Stan tegenwoordig toch gezien als het oudste deel van Stockholm. De bebouwing hiervan volgde dan ook niet veel later. De toen gebouwde houten huisjes waren heel klein en stonden dicht op elkaar. Van de oorspronkelijke huizen is helaas niets meer over; veel van de huidige okergele en rode panden die je nu in Gamla Stan ziet, stammen uit de 17e eeuw. Hier en daar zijn ze wat scheef en verzakt, maar dat is nou eigenlijk net de charme!

 

Openluchtmuseum

Gamla Stan wordt vaak getypeerd als een groot openluchtmuseum, met de middeleeuwse panden, de kleine straatjes en smalle steegjes die er nog net zo uitzien als honderden jaren geleden. Het is dan ook niet zo gek dat deze wijk de grootste toeristische trekpleister van de stad is. Locals zie je hier erg weinig. Vooral in de zomer krioelt het in de hoofdstraat Västerlånggatan van de mensen die graag een herinnering willen kopen in een van de vele souvenirwinkels. Deze straat kun je dan ook beter vermijden, of ga in ieder geval op een doordeweekse dag: dan is het minder druk. De originelere winkels en galeries vind je vooral in de steegjes buiten de hoofdstraat, bijvoorbeeld in Österlånggatan, Köpmangatan en Tyska Brinken. In en rond de straten Stora Nygatan en Lilla Nygatan komen steeds meer nieuwe, leuke restaurants die maken dat langzamerhand ook de Stockholmers zelf Gamla Stan weer weten te vinden.

 

Bezienswaardigheden in Gamla Stan

De hele wijk is eigenlijk één bezienswaardigheid, maar je hebt er toch ook nog wel wat ‘losse’ highlights. Je kunt je wandeling bijvoorbeeld starten vanaf Birger Jarls Torg, het centrale plein van Gamla Stan. Midden op het plein zie je het standbeeld van Birger Jarl, die de stad in de 13e eeuw gesticht zou hebben. De meeste van de voormalige stadspaleizen aan het plein zijn nu overheidsgebouwen. Verder niet te missen: Kungliga Slottet, de officiële residentie van de Zweedse koning en koningin, Storkyrkan, de dom van Stockholm, en Stortorget, het oudste plein van Stockholm. Waar je ten slotte echt even langs (of eigenlijk: doorheen) moet lopen, is Mårten Trotzigs Gränd. Tenminste, als je geen last hebt van claustrofobie. Dit steegje is namelijk maar 90 cm breed en daarmee het smalste steegje van Gamla Stan.

 

Eten & drinken in Gamla Stan

Voor de leukste restaurants moet je niet in de hoofdstraten zijn, maar liever in de kleine straatjes eromheen. Ontbijt of lunch onder de kastanjeboom bij Under Kastanjen of op het mooie dakterras van Grillska Huset, de bakkerij van Stockholms Stadsmission. 19 Glas is een van de weinige plekken in de stad waar je gemakkelijk binnenloopt voor alleen een drankje, zonder eten te hoeven bestellen. Overigens kun je hier als je wilt wel een prima zesgangenmenu eten. Aanraders voor het diner zijn The Hairy Pig Deli, waar je proeft van Italiaanse charcuterie, zelfgemaakte worst en bijzondere tapas, en shared dining restaurant Cultur Bar & Restaurant. En tot slot: eigenlijk probeer ik je natuurlijk te behoeden voor alle tourist traps, maar het is natuurlijk ook wel weer leuk om in zo’n oud, karakteristiek pandje een koffie en een taartje te bestellen. Dus als je het niet erg vindt dat je je ervaring met flink wat andere mensen deelt, ga dan naar Kaffekoppen of Chokladkoppen: twee cafeetjes naast elkaar, de ene in een rood huisje, de andere in een okergeel pand.

 

Shoppen in Gamla Stan

In Gamla Stan vind je vooral veel winkeltjes met handwerk en souvenirs. In Österlånggatan zitten een paar leuke: bij HildaHilda koop je supermooie, geweven textielproducten zoals etuis, kussenslopen, tassen en nog veel meer. Alles heeft een leuke print en is gemaakt met garen van ecologisch katoen en linnen. Alles wat SinneMinne heeft liggen, is gemaakt van wol van Gotlandse schapen. Denk aan wame wanten, mutsen en sjaals, maar je kunt er ook terecht voor kleedjes en voor engeltjes voor in de kerstboom. Ben je op zoek naar bijzondere kinderkleding? Bij Sewing for seeds, in Stora Nygatan, naaien ze alles zelf, waardoor er nooit grote aantallen van één kledingstuk gemaakt worden. Weet je zeker dat jouw kind een (bijna) unieke outfit heeft! Tot slot mag je Studio Lena M eigenlijk niet missen. Hier vind je onder meer dienbladen, schilderijtjes op hout en ansichtkaarten, allemaal voorzien van haar fantastische, minimalistische printjes.