Philipshistorie en moderne architectuur in Eindhoven
25 september 2020
Zeg je Eindhoven, dan zeg je Philips. In 1891 begon Gerard Philips met een kleine gloeilampfabriek aan de Emmasingel. Dat werd al snel succesvol en in de jaren daarna zette de groei door. Rond de jaren 20 van de vorige eeuw versnelde de groei en breidde Philips en daarmee ook Eindhoven als stad echt snel uit. Naast gloeilampen ging Philips bijvoorbeeld ook radio’s en röntgenapparatuur produceren.
Er is vooral uit de jaren 20 nog veel Philipshistorie in Eindhoven terug te vinden, met een aantal iconische gebouwen die tekenend zijn voor het straatbeeld. Letterlijk tegenover die Philipshistorie vind je in Eindhoven ook gebouwen met moderne architectuur. Het zijn twee uitersten die op een goede manier samengaan. In deze blog vertel ik je meer over een aantal van deze iconische gebouwen in het centrum die het verleden en heden van Eindhoven samenbrengen.
De Lichttoren
In 1909 werd gestart met de bouw van de Lichttoren, ontworpen door de huisarchitect van Philips, Dirk Roosenburg. Roosenburg is verantwoordelijk voor heel wat gebouwen in Eindhoven uit die tijd. In 1921 was de bouw van de toren klaar. Op de bovenste etage van de Lichttoren testte Philips vroeger de levensduur van gloeilampen. Er brandde daarom altijd licht en dat was in de weide omtrek goed te zien, vandaar dat het gebouw in de volksmond ‘Lichttoren’ werd genoemd. Tegenwoordig is het modern opgeknapt en zitten er lofts en een vergadercentrum in. Onderin het gebouw vind je nu Grand Café Usine waar je lekker kunt lunchen, dineren of borrelen.
De Witte Dame en de Bruine Heer
Achter de Lichttoren vind je de Witte Dame. Ook dit gebouw is in dezelfde kenmerkende stijl van Dirk Roosenburg ontworpen. Het werd in verschillende fasen gebouwd, tussen 1927 en 1932. Philips produceerde hier vroeger radio’s. Grappig feitje: het gebouw was toen het net gebouwd werd helemaal niet wit maar had een grijze betonkleur. Pas in 1953 werd het wit geverfd en later kreeg het daardoor de bijnaam ‘de Witte Dame’. Tegenwoordig weet men niet beter en kent iedere Eindhovenaar het gebouw als de Witte Dame.
Er tegenover ligt de Bruine Heer, als ‘partner’ van de Witte Dame. Officieel heet het gebouw de Admirant, maar de naam Bruine Heer wordt nog altijd veel gebruikt. Hier zat vroeger het hoofdkantoor van Philips. Nu is het een verzamelgebouw voor kantoren. Aan de Nieuwe Emmasingel is er nieuwbouw aan vast gebouwd waar je winkels vindt zoals Eindhovens bekendste boekhandel Van Piere.
De Blob, de Bubble en de middeleeuwse Woenselse Poort
Tegenover de Lichttoren en naast de Bruine Heer ligt ‘de Blob’, een van de meest opvallende gebouwen in het centrum. Blob is een afkorting voor Binary Large Object. Het gebouw heeft een hele bijzondere druppelvorm en de moderne architectuur met veel glas en staal steekt mooi af tegen de historische gebouwen eromheen. Het is ontworpen door Massimiliano Fuksas, een internationaal bekende Italiaanse architect. In de Blob zit onderin een winkel van Sissy Boy en op de eerste etage kun je daar lunchen en heb je leuk uitzicht door de driehoekige ramen.
Een eindje verderop op het 18 septemberplein ligt ook een soort ‘kleine Blob’ die de Bubble heet. Deze Bubble is niet ontworpen door Fuksas maar door Tarra Architectuur en Stedenbouw. De twee gebouwen passen wel heel goed bij elkaar en hebben ongeveer dezelfde stijl.
Fuksas heeft trouwens wel de futuristische ingangen van fietsenstalling ‘the Tube’ ontworpen, die ondergronds tussen de Blob en de Bubble in ligt. Niet alleen de ingangen van deze fietsenstalling zijn bijzonder: onderin de fietsenstalling zijn resten te zien van een oude stadspoort van Eindhoven, de Woenselse Poort. In de middeleeuwen lag er namelijk een gracht om het stadje Eindhoven heen (toen nog heel erg klein). Op een aantal punten was er een stadspoort met brug over de gracht. In 2006 werd de ondergrondse fietsenkelder uitgegraven waarbij deze resten van de stadspoort werden ontdekt. Een kleine impressie daarvan zie je nog als je de fietsenkelder ingaat. Je kunt hier gewoon gratis naar beneden, ook zonder fiets.
Rond het 18 Septemberplein en de Emmasingel komen dus gebouwen samen uit heel verschillende periodes: de middeleeuwen, de hoogtijdagen van Philips en de moderne groeifase waar de stad nu in zit. Daarom zeker de moeite waard om dit stukje Eindhoven te bezoeken als je de stad bezoekt! Wil je meer weten over de Philipshistorie en Eindhoven? Bezoek dan het Philips Museum, gevestigd in het eerste gloeilampfabriekje aan de Emmasingel.
Zoek je nog een leuke plek om te slapen tijdens je verblijf? Kijk dan eens tussen onze favoriete hotels in Eindhoven.