Vijf fun facts over Milaan
18 november 2020

Er is zoveel te vertellen over Milaan. We doen ons best om dit in een Time to Momo gids te doen, maar ook daarin hebben we maar beperkte ruimte. Deze vijf fun facts over Milaan wil ik je echter niet onthouden.
Design en Dutch design in Milaan
Dat Milaan bekend staat als designstad, weet je nu wel. Maar wist je al dat er ook heel wat Dutch design te bezichtigen is in Milaan? Het meest bekende werk is dat van Bob Noorda voor Metropolitana Milanese (MM). Het bedrijf dat verantwoordelijk is voor de aanleg en het onderhoud van het Milanese metrosysteem. Noorda werd in 1927 geboren, diende tijdens de Tweede Wereldoorlog in het leger in Indonesië en studeerde na terugkomst aan de huidige Gerrit Rietveld Academie. In 1955 besloot hij het avontuur op te zoeken en koos ervoor om naar Milaan te verhuizen. Wat hem betreft was de stad in die periode het centrum van architectuurtijdschriften, de Triennale en een levendige culturele scene. Waar heb ik dat toch vaker gehoord 😉
Al snel kreeg hij opdrachten van grote bedrijven, zoals Pirelli, La Rinascente (een luxe-warenhuis). En in 1963 ook van de MM. Samen met de architecten Franco Albini en Franca Helg ontwikkelde hij de bewegwijzering en het lettertype voor de metrostations van Milaan. En dat wordt tot op de dag van vandaag nog steeds gebruikt. Deze opdracht heeft hem veel opgeleverd, wat later ontwierp hij ook de bewegwijzering voor de metrolijnen in Napoli, Sao Paolo en New York.
Il bar del comune
Verspreid over Milaan staan er ruim 500 fontanelle oftewel, waterkraantjes. Deze werden aan het begin van de 20e eeuw neergezet. De behoefte aan stromend water werd groter (als drinkwater maar ook voor betere persoonlijke hygiëne). Ze waren al direct ontzettend populair . En zoals dat gaat met populaire dingen, kregen ze een bijnaam. De fontanelle hebben er verschillenden. Vanwege hun groene kleur en het draakje waaruit het water komt, worden ze ook wel drago verde (groen draakje) genoemd. Er zijn mensen die ze beter kennen onder de naam vedovella. Net was weduwen (vedovelle), ‘huilen’ ze continue. Dit continue doorstromen van het water is trouwens met een reden gedaan. Het zorgt er namelijk voor dat het water ook in de warme zomers lekker fris blijft en dat bacteriën geen kans krijgen.
De derde bijnaam brengt mij naar het tweede van de fun facts over Milaan. Vanwege de drukte en lange wachttijden die vaak ontstonden bij de fonteintjes in Milaan, was het ook de ideale plek om even bij te kletsen met bekenden. Het leek wel op een bar, vandaar de naam bar del comune, oftewel ‘bar van de gemeente’. Net zoiets als het Nederlandse gemeentepils. Ik vertel er meer over tijdens mijn Nederlandstalige stadswandelingen door Milaan.
De fonteintjes staan er trouwens nog steeds.Ze zijn ideaal voor het bijvullen van je drinkflesje of opfris-moment tijdens de warme zomermaanden.
Waarom Milaan, Milaan heet: het derde fun fact over Milaan
Spoiler alert: op deze derde fun fact over Milaan kan ik geen eenduidig antwoord geven. Men weet namelijk niet precies waarom Milaan, Milaan heet. Wat bekend is, is dat de stad aan het begin van haar bestaan Mediolanum heette. Dit woord wordt gevormd door de woorden Medio en Planum, wat dan weer zou staan voor ‘de vlakte halverwege’. Anderen denken weer dat de eerste benamingen voor de stad ‘Medhelan’ was. Ook dit betekent iets als ‘in het midden van de vlakte’ (de Povlakte) o ‘plek omringd door waterwegen’. Dit refereert aan de vele beekjes en rivieren die om en door de stad heen stroomden. In het volgende fun fact meer hierover. Uiteindelijk verbasterden deze lange namen in Milano.
Milaan, de onbereikbare stad
Tegenwoordig zijn er op nog geen uur rijden van Milaan drie vliegvelden en kan je Milaan ook goed met de auto of trein bereiken. Maar tot de 13e eeuw was de stad relatief lastig om naar Milaan te komen. Er waren veel beekjes en kleine rivieren rondom de stad, maar geen enkele daarvan was bevaarbaar. Best onhandig, want totdat de treinen werden uitgevonden, waren de rivieren de enige manier om op grote schaal mensen en vooral goederen te vervoeren. En goederen vervoeren betekent handel drijven. Pas in de rond 1300 besloot de toenmalige hertog van Milaan dat het zo niet langer kon. Hij gaf opdracht voor de aanleg van een kanalen, waarbij de belangrijkste rivieren rondom Milaan, de Ticino en de Adda, een aftakking kregen naar de stad toe. Dankzij deze kanalen (Navigli) kon de Duomo gebouwd worden, de handel nam toe en stond Milaan, zoals Stendhall zei, in verbinding met de rest van de wereld!
De hoogste torens staan in Milaan
Laat ik beginnen met een feit: het hoogste gebouw van Italie staat in Milaan. Men is er alleen nog niet over uit welke nou precies het hoogste gebouw van het land is. Ik zal proberen de situatie uit te leggen. In 2012 werd de Unicredit toren in het moderne Porta Garibaldi in gebruik genomen. Het hoogste punt van dit gebouw bevindt zich op 231m. Er is echter een maar… De kantoorverdiepingen zijn 150m hoog, vervolgens start de guglia, de toren waarin de antennes zijn verwerkt. Deze is 81m hoog en dat maakt dat het gebouw in totaal dus 231m hoog is. In de tweede moderne wijk in Milaan, CityLife, staat echter een toren ontworpen door de Japanse architect Isozaki en gehuurd door Allianz. Deze toren is, gerekend tot de hoogste kantoorverdieping, 209m. Lager dus dan het hoogste puntje van de Unicredit toren, maar qua gebruiksruimte hoger. Tja, laten we het er maar op houden dat het hoogste gebouw van Italie in Milaan staat.
Nog eentje dan: het zesde fun fact dat je over Milaan wilt weten
Nog een ‘gratis’ zesde die ik toe voeg aan het rijtje fun facts over Milaan: in het trappenhuis van deze Allianztoren is een murales gemaakt van bijna 3km lang. In deze film zie je de afbeeldingen die zijn ontworpen door Orticanoodles en uiteindelijk zijn gerealiseerd in samenwerking met het personeel van Allianz en mensen met een verstandelijke beperking. Het is jammer genoeg de enige manier om deze murales te bezoeken.